Enstantane Ne Demek? Videoda ve Fotoğrafta Neyi Etkiler?

Fotoğraf ve video sanatının perde arkasında, enstantane gibi teknik terimler büyük bir rol oynar. Bu kavramlar, görüntülerin nasıl oluştuğu ve neden bazılarının diğerlerinden daha etkileyici göründüğü hakkında çok şey anlatır. Enstantane, her ne kadar teknik bir detay gibi görünse de, onun etkileri son derece somut ve gözle görülürdür. Bu yazıda, fotoğraf ve videodaki enstantanenin ne olduğuna ve neden bu kadar önemli olduğuna dair genel bir bakış sunacağız.

Enstantane Ne Demek?

Enstantane genellikle fotoğrafçılıkta kullanılan bir terimdir ve bir anın fotoğrafla yakalanması anlamına gelir. Enstantane aynı zamanda anlık, geçici ve kısa süreli olan bir olayı veya durumu tanımlamak için de kullanılabilir. Örneğin, bir kişi bir olayı “enstantane” olarak nitelendirebilir, bu durumda o kişi o olayın çok kısa süreli ve anlık olduğunu ifade etmek istemiş olur.

Fotoğrafçılık bağlamında enstantane, fotoğraf makinesinin perdesinin açık kaldığı süreyi ifade eder ve bu süre zarfında sensöre ışığın ne kadar süreyle düşeceğini kontrol eder. Enstantane hızı, fotoğrafın pozlanması için kullanılan süreyi belirtir ve genellikle saniyenin bölünmüş hali olarak ifade edilir, örneğin 1/60, 1/250, 1/1000 saniye gibi.

Fotoğrafta Enstantane Nedir?

“Enstantane” ya da “enstantane hızı,” fotoğraf makinesinin perdesinin açık olduğu süreyi ifade eder. Enstantane hızı, fotoğrafın ne kadar süreyle ışığa maruz kalacağını belirler ve bu da fotoğrafın pozlanmasını etkiler. Enstantane hızı genellikle saniyenin kesirleri şeklinde ifade edilir; örneğin, 1/500 saniye, 1/250 saniye, 1/125 saniye, vb.

Bu kavram, aynı zamanda “perde hızı” veya “shutter speed” olarak da bilinir. Bu terimler, fotoğraf makinesinin perdesinin ne kadar hızlı açılıp kapandığını gösterir ve fotoğrafın netliğini veya hareket bulanıklığını doğrudan etkiler. Yüksek bir enstantane hızı (örneğin, 1/2000 saniye) hızlı hareket eden nesneleri dondurabilirken, düşük bir enstantane hızı (örneğin, 1/60 saniye) hareketi yakalayarak hareket hissi verebilir. Perde hızının doğru seçilmesi, istenen görsel etkiyi yaratmak için önemlidir.

Perde Hızının Etkileri:

1. Hareketin Dondurulması veya Bulanıklık:
   • Yüksek (hızlı) enstantane hızları, hareketi “dondurur”. Örneğin, spor fotoğrafçılığında, hareketli bir sahneyi net bir şekilde yakalamak için yüksek perde hızı hızları kullanılır.
   • Düşük (yavaş) perde hızları, hareket bulanıklığına neden olur. Bu da hareketin bir izini bırakarak estetik veya yaratıcı etkiler elde etmek için kullanılabilir.
2. Işık:
   • Hızlı enstantane hızları, sensöre daha az ışık girmesine neden olur, bu da daha karanlık fotoğraflar üretir.
   • Yavaş perde hızları, sensöre daha çok ışık girmesine olanak tanır, bu da daha aydınlık fotoğraflar üretir.

Stüdyoda Perde Hızı Belirleme

Stüdyo ortamında fotoğraf çekimi yaparken perde hızının ayarlanması, özellikle paraflaş (stüdyo flaşı) kullanılıyorsa oldukça önemlidir. Paraflaşlar, kısa süreli ancak yüksek yoğunlukta ışık sağlarlar ve bu ışığın fotoğraf üzerinde etkili olabilmesi için doğru perde hızının seçilmesi gerekir.

1. Senkronizasyon Hızı: Kamera ve flaş arasındaki senkronizasyon hızı, bu ayarın temelini oluşturur. Bu hız, genellikle her kamera modeli için farklıdır ve genellikle 1/125 saniye, 1/160 saniye veya 1/200 saniye gibi bir değer alır. Bu hız, kameranın perdesinin tamamen açık olduğu ve flaşın ışığının sensör tarafından tamamen alınabileceği maksimum hızdır. Eğer perde hızı bu senkronizasyon hızından daha yüksekse, fotoğraflarda siyah bantlar veya eşit olmayan ışık dağılımı gözlemlenebilir.
2. Ambiyans Kontrolü: Perde hızı, stüdyo dışındaki ışığın (örneğin, pencereden gelen gün ışığı) fotoğraftaki etkisini kontrol etmek için de kullanılır. Daha yavaş bir perde hızı (senkronizasyon hızının altında), arka planın daha aydınlık çıkmasını sağlar, çünkü sensör daha uzun süre ışığa maruz kalır. Tersine, daha hızlı bir perde hızı, arka planın daha karanlık çıkmasına neden olur.
3. Hareket Bulanıklığı ve Netlik: Perde hızı ayrıca modelin veya objenin hareketlerini yakalamak için de önemlidir. Hızlı hareket eden bir modeli dondurmak için daha yüksek bir perde hızı kullanılabilir. Ancak, paraflaşın kendisi genellikle çok hızlı bir ışık patlaması sağladığı için, bu genellikle hareketi dondurmak için yeterlidir.

Stüdyo çekimlerinde perde hızının doğru ayarlanması, istenen görsel etkiyi elde etmek ve teknik problemleri önlemek için kritik öneme sahiptir. Her zaman kameranın ve flaşın özelliklerini göz önünde bulundurarak bu ayarları yapmak, istenen sonuçları almanın anahtarıdır.

Diğer Kullanım Örnekleri

1/1000 saniye ve üzeri: Böceklerin uçuşu, su damlaları veya yüksek hızlı hareketler için idealdir. Bu kadar yüksek perde hızlarında yüksek ışık olmalıdır. Aksi durumlarda ISO veya diyafram ile durum dengelenmelidir.

1/500 – 1/1000 saniye: Hızlı hareket eden nesneleri, örneğin koşan hayvanları veya araçları dondurur. Spor müsabakalarında tercih edilebilen bir perde hızı aralığıdır. Örneğin bir voleybolcunun havaya yükselip topa vurma anında net bir fotoğraf çekmek için bu seviyelerde bir perde hızı gerekmektedir.

1/60 – 1/250 saniye: Genel çekimler ve hafif hareketli sahneler için uygundur. Ayrıca paraflaş kullanılan stüdyo çekimlerinde de bu aralıkta 100 veya 125 gibi bir değer tercih edilmelidir.

1/30 saniye ve altı: Düşük ışık koşulları, gece çekimleri veya hareketin bulanık bir şekilde gösterilmesi istendiğinde kullanılır.

Öneriler:

• Tripod Kullanımı: Düşük enstantane hızlarında, fotoğraf makinesinin hareket etmemesi için tripod kullanmak önemlidir.
• ISO ve Diyafram: perde hızı hızı ile birlikte ISO ve diyafram değeri (f-sayısı) de pozlamayı etkiler, bu yüzden bu üç ayar birlikte düşünülmelidir.

Enstantane Öncelikli Mod

Enstantane öncelikli mod, (Shutter Priority Mode ya da TV (Time Value) modu olarak da bilinir) fotoğraf makinesinin modlarından biridir ve bu modda fotoğrafçı, perde hızını manuel olarak ayarlar ve kamera otomatik olarak uygun diyafram değerini (f-sayısı) seçer. Bu mod, fotoğrafçının hareketin dondurulması veya hareket bulanıklığı efektinin kontrolünü elinde tutmasını sağlar.

Nasıl Kullanılır?

1. Kamera Modunu Seçin: Kameranızın mod çarkını “S” veya “TV” konumuna getirin.
2. Perde Hızını Ayarlayın: Kullanıcı, perde hızını manuel olarak seçer. Örneğin, hızlı hareket eden bir nesneyi dondurmak için yüksek bir perde hızı (1/500 saniye gibi) veya hareketi bulanıklaştırmak için düşük bir enstantane hızı (1/30 saniye gibi) seçilebilir.
3. Çekim Yapın: Fotoğrafı çektikten sonra, kamera otomatik olarak uygun diyafram değerini seçecektir.

Ne Zaman Kullanılır?

• Hareketin Dondurulması İstendiğinde: Örneğin, spor etkinlikleri, kuş fotoğrafçılığı veya çocuklarla yapılan çekimlerde hareketi dondurmak için kullanılır.
• Hareket Bulanıklığı Oluşturmak İstendiğinde: Akarsu fotoğrafçılığı veya hareketli araçların bulanık bir şekilde gösterilmesi istendiğinde kullanılır.

İpuçları

• ISO Ayarı: Enstantane öncelikli modda, ISO değerini de ayarlayabilirsiniz. Düşük ışık koşullarında ISO değerini artırmak, daha hızlı perde hızlarında çekim yapmanıza olanak tanır.
• Ölçüm Modu: Ölçüm modunu doğru bir şekilde ayarlamak, kameranın ışığı daha doğru ölçmesine ve doğru pozlamaya yardımcı olabilir. Eğer makineniz desteklemiyorsa cep telefonu uygulamaları ya da harici bir pozometre ile ışığı ölçebilirsiniz.

Cep Telefonlarında Enstantane

Cep telefonlarında enstantane hızını kontrol etmek, genellikle dahili kamera uygulamalarında mümkün olabilmektedir, ancak bu özellik telefon modeline ve işletim sistemine göre değişiklik gösterebilir. Bazı akıllı telefonlar, kullanıcılara manuel kamera modları sunarak enstantane hızını, ISO değerini ve diğer ayarları değiştirmelerine olanak tanır. Eğer dahili kamera uygulamasında bu özellik yoksa, giderek yaygınlaşan mobil fotoğrafçılığın etkilerinden biri olarak onlarca iOS ve Android için alternatif kamera uygulaması bulunmaktadır.

iOS ve Android için Alternatif Kamera Uygulamaları

1. ProCamera: iOS kullanıcıları için gelişmiş kamera kontrolleri sunar. Enstantane hızı, ISO, beyaz dengesi gibi ayarları manuel olarak yapmanıza olanak tanır.
2. Halide: Profesyonel düzeyde kamera kontrolleri ve RAW formatında fotoğraf çekimi sunan bir başka IOS uygulaması. Enstantane hızını ayarlama özelliği de içerir.
3. Camera FV-5: Android cihazlar için tasarlanmış, DSLR benzeri manuel kontroller sunar. Enstantane hızı, ISO, odaklama modu gibi birçok özelliği manuel olarak ayarlamanıza izin verir.
4. Manual Camera: Android için başka bir profesyonel kamera uygulaması. Kullanıcıların enstantane hızı, ISO, beyaz dengesi gibi ayarları değiştirmelerine imkan tanır.

Gece Modu ve Uzun Pozlama Modları

Cep telefonlarında “Gece Modu” veya uzun pozlama modları, düşük ışık koşullarında daha iyi fotoğraf kalitesi sağlamak için tasarlanmıştır. Bu modlar genellikle otomatik olarak enstantane hızını yavaşlatarak, sensörün daha fazla ışık toplamasını ve böylece daha aydınlık ve net fotoğraflar elde etmesini sağlar. Uzun pozlama modları özellikle gece çekimlerinde veya yavaş hareket eden ışıkları (örneğin yıldız izleri veya araç farları) yakalamak için kullanışlıdır.

Bununla birlikte, bu modları kullanırken sabit bir kamera pozisyonu önemlidir, çünkü uzun pozlama süreleri sırasında kameranın hareket etmesi bulanık fotoğraflara yol açabilir. Bir tripod kullanmak bu tür çekimler için idealdir.

Sonuç olarak, cep telefonlarında enstantane hızını kontrol etmek ve uzun pozlama çekimleri yapmak için dahili ve üçüncü parti uygulamalar mevcuttur. Bu özellikler, fotoğrafçılık deneyiminizi geliştirebilir ve yaratıcı çekimler yapmanıza olanak tanıyabilir.

Videoda Enstantane

Video çekimlerinde perde hızı (shutter speed), fotoğrafçılıktaki kadar önemli bir rol oynar, ancak bu ortamda kullanımı ve etkileri biraz farklıdır. Video, saniyede belirli sayıda kare (frame) çekilerek oluşturulan hareketli bir görüntü dizisidir. Burada enstantane hızı, her bir karenin ne kadar süreyle çekileceğini belirler.

Enstantane Hızının Videoya Etkisi:

1. Hareketin Görünümü:
   • Video çekimlerinde kullanılan enstantane hızı, hareketin nasıl görüneceğini etkiler. Yüksek bir perde hızı, hareketi daha keskin ve belirgin hale getirirken, yavaş bir enstantane hızı, harekete daha yumuşak ve biraz bulanık bir görünüm kazandırır.
2. Sinematik Görünüm:
   • Genellikle, “sinematik” bir görünüm elde etmek için, enstantane hızının, saniyedeki kare sayısının (frame rate) iki katı olması önerilir. Örneğin, 24 fps (frame per second) hızında çekim yapılıyorsa, 1/48 saniye perde hızı kullanmak idealdir. Bu kural, “180 derece shutter kuralı” olarak bilinir ve doğal görünümlü hareket bulanıklığı sağlar.
3. Işık ve Pozlama:
   • Enstantane hızı, video çekimlerinde de pozlamayı etkiler. yüksek enstantane hızları daha az ışık yakalarken, yavaş perde hızları daha fazla ışık yakalar.

Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Düşük Işık Koşulları: Düşük ışıkta, enstantane hızını düşürmek, sensörün daha fazla ışık toplamasına izin verir, ancak bu, hareketin daha bulanık görünmesine neden olabilir.
• Hızlı Hareketler: Hızlı hareketleri yakalamak için, örneğin spor etkinlikleri veya hızlı hareket eden hayvanlar, daha yüksek perde hızları gerekebilir.

Videoda Yüksek Enstantane Hızından Kaçının

Videoda perde hızının (enstantane hızının) çok yüksek olması çeşitli sorunlara yol açabilir. Bu, özellikle hareketin yoğun olduğu sahnelerde veya belirli aydınlatma koşullarında dikkate alınması gereken bir faktördür. İşte çok yüksek perde hızlarının yol açabileceği bazı yaygın sorunlar:

1. Doğal Olmayan Hareket Bulanıklığı: Video çekiminde, bir miktar hareket bulanıklığı genellikle istenir çünkü bu, hareketin daha doğal görünmesini sağlar. Çok yüksek bir perde hızı, hareket bulanıklığını önemli ölçüde azaltır, bu da hareketlerin doğal olmayan bir şekilde “keskin” veya “robotik” görünmesine neden olabilir. Örneğin, insanların yürüme veya koşma sahneleri, çok az hareket bulanıklığı ile yapay ve rahatsız edici görünebilir.
2. Düşük Işık Performansı: Yüksek perde hızları, kameranın sensörünün her kare için daha az ışık toplamasına neden olur. Bu, özellikle düşük ışık koşullarında, görüntünün daha karanlık ve gürültülü (noise) çıkmasına yol açabilir.
3. Titrek veya Dalgalanma Efektleri: Bazı aydınlatma koşullarında, özellikle yapay ışıklandırma altında, çok yüksek perde hızları ışık kaynaklarının frekansıyla uyumsuz olabilir. Bu durum, videoda istenmeyen titrek veya dalgalanma efektlerine neden olabilir.
4. Daha Az Sinematik Görünüm: Sinematografide genellikle perde hızı, çekim yapılan kare hızının iki katı olarak ayarlanır (örneğin, 24 fps için 1/48 saniye). Bu, sinema filmlerine özgü “hareket bulanıklığı” hissini yaratır. Çok yüksek perde hızları kullanmak, bu sinematik efekti azaltır ve videoya daha “video kamera” gibi bir görünüm kazandırabilir.
5. Depolama ve İşlem Süresi: Çok yüksek perde hızları, daha fazla kare hızı gerektirebilir ki bu da daha büyük dosya boyutları ve daha uzun işlem süreleri anlamına gelir.

Bu sorunları önlemek için, perde hızının sahnenin ışık koşulları, hareketin doğası ve istenen görsel stil ile uyumlu olmasına özen göstermek önemlidir. Genellikle, çekilen kare hızının

iki katı bir perde hızı kullanmak, sinematik görüntüler için iyi bir başlangıç noktasıdır. Örneğin, 24 fps (kare/saniye) çekim yapıyorsanız, 1/48 saniye perde hızı genellikle iyi bir seçimdir. Ancak, yaratıcı tercihler veya teknik gereklilikler bu kuralın dışında çeşitli ayarlar yapılmasını gerektirebilir. Her durumda, perde hızının etkilerini anlamak ve çekimlerinizi buna göre ayarlamak, kaliteli ve istediğiniz görünüme sahip videolar elde etmenize yardımcı olacaktır.

Sonuç olarak, video çekimlerinde enstantane hızının doğru seçilmesi, görüntü kalitesi ve istenilen estetik etki açısından büyük önem taşır. Hem teknik gereksinimleri hem de yaratıcı tercihleri dengede tutmak, etkileyici ve görsel olarak tatmin edici videolar oluşturmanın anahtarıdır.

Videoda Perde Hızı ve Elektrik Şebekesi Frekansı İlişkisi

Video çekiminde enstantane hızı ve şebeke elektriği frekansı arasındaki ilişki önemlidir. Bu ilişki, özellikle yapay ışıklandırma altında çekim yapılırken ortaya çıkar. Şebeke elektriği, genellikle alternatif akım (AC) şeklinde verilir ve bu akımın frekansı bölgeye göre değişiklik gösterir; örneğin, Türkiye dahil bazı ülkelerde 50 Hz, bazılarında ise 60 Hz’dir.

Enstantane hızı, video kamerasının sensörünün her karede ne kadar süreyle ışığa maruz kalacağını belirler. Eğer perde hızı, şebeke elektriğinin frekansıyla uyumlu değilse, videoya alınan görüntülerde titreme veya dalgalanma gibi istenmeyen etkiler ortaya çıkabilir. Bu sorun genellikle “flicker” olarak adlandırılır.

Örneğin, bir şebeke frekansı 50 Hz olan bir ülkede video çekerken, enstantane hızını saniyede 50 karenin (1/50 saniye) veya onun tam katlarının bir kesiri olarak ayarlamak genellikle titreme sorununu azaltır. Benzer şekilde, 60 Hz’lik bir şebeke frekansına sahip bir ülkede, perde hızını 1/60 saniye veya bu değerin tam katlarının bir kesiri olarak ayarlamak faydalı olur.

Bu uyum, özellikle stüdyo aydınlatması, floresan ışıklar veya diğer yapay ışık kaynakları kullanıldığında önem kazanır, çünkü bu ışık kaynakları şebeke frekansı ile senkronize bir şekilde yanıp sönerler. Doğru enstantane hızının seçilmesi, bu yanıp sönme etkisinin minimize edilmesini ve daha kaliteli, titremesiz video kayıtları elde edilmesini sağlar.

ND Filtre Kullanarak Enstantaneye Hükmedin

Özellikle parlak ışık koşullarında, ND filtreleri olmadan yüksek enstantane hızlarına bağlı kalmak zorunda kalabilirsiniz, bu da hareketli nesnelerin net bir şekilde dondurulmasına neden olur. Eğer bir hareketlilik hissi vermek istiyorsanız yüksek ışık sizi zorlayabilir. Ancak, ND filtreleri kullanarak, örneğin suyun akışını yumuşatmak veya insan kalabalığının hareketini bulanık bir şekilde yakalamak için daha uzun perde hızlarını tercih edebilirsiniz. Bu teknik, görsel olarak etkileyici ve dramatik sonuçlar yaratabilir. İşte ND filtrelerin perde hızı üzerinde sağladığı kontrolle yapabileceklerimiz.

1. Akıcı Bulutlar: Gündüz saatlerinde uzun pozlama kullanarak gökyüzündeki bulutların hareketini yumuşak ve akıcı bir şekilde yakalamak için ND filtreler kullanılır. Bu, dramatik ve hareketli bir gökyüzü etkisi yaratır.
2. Yıldız İzleri: Gece çekimlerinde, ND filtreler yıldızların gökyüzünde bıraktığı izleri uzun pozlamalarla kaydetmek için kullanılabilir. Böylece, yıldızların gece boyunca hareket ettiği izlenimi oluşturulur.
3. Hareketli Araçlar: Trafiğin yoğun olduğu bir cadde veya otobanda, ND filtreler ile daha uzun pozlama süreleri kullanarak araçların hızını ve hareketini vurgulayan fotoğraflar çekilebilir. Bu, hareketin dinamizmini gösterir.
4. Su Altı Fotografçılığı: Parlak gün ışığında, su altındaki canlıları çekerken, ND filtreler sayesinde suyun altında bile daha düşük perde hızları kullanılabilir. Bu, su altı dünyasının daha yumuşak ve rüya gibi bir görünüm kazanmasını sağlar.

Videoda Enstantane Optimizasyonu İçin ND Filtre Kullanımı

ND (Nötr Yoğunluk) filtre kullanımı, video çekimlerinde enstantane hızını optimize etmek için etkili bir yöntemdir. Özellikle parlak ışık koşullarında, ND filtreler, kameranın sensörüne düşen ışık miktarını azaltarak, daha düşük enstantane hızlarını kullanmanıza olanak tanır. Bu, birkaç önemli avantaj sağlar:

1. Doğal Hareket Bulanıklığı: ND filtreler, sinematik hareket bulanıklığını korumanıza yardımcı olur. Genel kural olarak, enstantane hızınızın, çerçeve hızınızın iki katı olması önerilir (örneğin, 24 fps için 1/48 saniye). Parlak gün ışığında bu hızı korumak zor olabilir, çünkü çok fazla ışık sensöre ulaşır ve bu da aşırı pozlamaya neden olabilir. ND filtre, ışık miktarını azaltarak, bu ideal enstantane hızını korumanıza izin verir.
2. Aşırı Pozlamayı Önleme: Parlak ortamlarda, enstantane hızınızı artırmak yerine ND filtre kullanarak aşırı pozlamayı önleyebilirsiniz. Bu, özellikle geniş diyafram açıklıklarını kullanarak düşük alan derinliği elde etmek istediğiniz durumlarda yararlıdır.
3. Esneklik Artışı: ND filtreler, çeşitli yoğunluk seviyelerinde gelir (örneğin, ND2, ND4, ND8), bu da farklı ışık koşullarında esneklik sağlar. Ayarlanabilir ND filtreler, çeşitli yoğunluk seviyeleri arasında geçiş yapmanıza olanak tanır, böylece çekim sırasında hızlı ayarlamalar yapabilirsiniz.
4. Renk ve Kontrastı Koruma: Kaliteli ND filtreler, renk dengesini ve kontrastı korurken ışığı azaltır. Ucuz veya düşük kaliteli filtreler renk sapmalarına veya kontrast kaybına neden olabilir, bu yüzden seçim yaparken dikkatli olun.
5. Yaratıcı Efektler: ND filtreler, hareketli nesneleri (örneğin akan su veya insan kalabalığı) bulanıklaştırmak gibi yaratıcı efektler elde etmek için de kullanılabilir. Uzun pozlama videoları çekmek için idealdir.

ND filtre kullanımı, özellikle dış mekan çekimlerinde ve değişken ışık koşullarında, video çekimlerinizin kalitesini önemli ölçüde artırabilir. Doğru yoğunlukta bir ND filtre seçmek ve bu filtreleri çekim koşullarınıza göre uygun şekilde kullanmak, istediğiniz görüntü estetiğini yakalamanıza yardımcı olacaktır.

Sonuç

Enstantane hızı fotoğrafçılıkta kritik bir elementtir; bu, ışığın sensöre ne kadar süre ile hitap edeceğini kontrol eder ve bu da pozlamayı doğrudan etkiler. Enstantane öncelikli mod, fotoğrafçılara hareketi dondurma veya hareket bulanıklığı oluşturma konusunda yaratıcı kontrol sağlar; bu modda, fotoğrafçı perde hızını seçerken kamera otomatik olarak uygun diyafram açıklığını belirler. Bu özellikle dinamik veya hızlı hareket eden konuları çekerken avantaj sağlar.

Hızlı enstantane hızları hareketi keskin bir şekilde dondururken, yavaş perde hızları hareketin artistik bir bulanıklıkla ifade edilmesine olanak tanır. Doğru ISO ve ölçüm modu seçimi ile birlikte, perde öncelikli mod, fotoğrafçının çeşitli ışık koşullarında ve hareket durumlarında optimum sonuçlar elde etmesine olanak tanır, böylece çekim koşullarına ve kişisel tercihlere göre esneklik sağlar.